Cách hay chữa tắc sữa an toàn và hiệu quả cho mẹ

Nhận biết

Tắc sữa hay còn gọi là tắc tia sữa là hiện tượng xảy ra khá phổ biến ở những bà mẹ sinh con đầu lòng, biểu hiện của bệnh là hai bầu vú cương cứng, rất đau, nóng, nhiều trường hợp còn bị sốt vừa hoặc sốt cao. Nếu để tình trạng này kéo dài không chữa trị kịp thời sẽ dần áp xe vú, phải phẫu thuật người mẹ bị mất sữa, bé không được bú sữa mẹ. Tắc tia sữa sau sinh không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ mà còn ảnh hưởng đến sự phát triển sau này của con.

Nguyên nhân gây tắc tia sữa

Sữa được sản xuất từ các tuyến sữa, sữa ở các tuyến qua các ống nhỏ rồi đổ vào các ống lớn đi qua đầu vú mỗi khi bé bú. Bạn cứ hình dung ống dẫn sữa như những ống cao su dẫn nước. Tạo hóa khi sinh ra tuyến sữa muốn cho gọn nên đã cho chúng có cấu trúc ngoằn ngoèo để tăng dung tích chứa. Nếu chẳng may có một chỗ bị gập lại giống như bạn lấy tay gập ống cao su thì đương nhiên nước ngừng chảy. Lúc mới tắc bạn nặn sữa vẫn còn, em bé vẫn bú được chút ít. Sau đó ống dẫn bị tắc căng phồng lên, chèn ép toàn bộ các ống dẫn khác dẫn đến hai bầu vú bị tắc và ứ sữa . Mỗi đầu vú có khoảng từ 5-8 ống, đây cũng chính là cửa ngõ để vi khuẩn xâm nhập vào ống tuyến sữa. Chính vì thế việc giữ gìn vệ sinh đầu vú là rất quan trọng. Vi khuẩn xâm nhập hoặc sau khi trẻ bú mà vẫn chưa hết sữa, người mẹ không chịu khó nặn/hút cho hết sữa cũ cũng dễ khiến cho ống tuyến sữa bị tắc di sữa còn thừa lần trước vón cục, chặn ở đầu ống sữa.

Lời khuyên cho mẹ khi tắc tia sữa

Thứ nhất, trường hợp mới tắc tia sữa nhẹ: Massage bằng tay để bầu ngực người mẹ mềm ra, túi sữa vón cục bên trong cũng tan đi, “mở đường” cho sữa mới chảy ra. Dùng 1 bàn tay đè ép bầu vú lên thành ngực hoặc dùng 2 bàn tay ép vào nhau, vừa ép vừa massage sẽ làm tan các vị trí sữa mới đông kết. Mẹ của bé massage từ từ theo vòng tròn tăng dần khoảng 20 – 30 lần, rồi lại làm ngược lại, thực hiện nhiều lần như trên. Động tác massage có thể áp dụng ở cả giai đoạn sớm cũng như khi hiện tượng tắc tia sữa đã rõ ràng. Một điều đáng lưu ý khi thực hiện động tác này, mẹ của bé phải nhẹ nhàng và kiên nhẫn sẽ giúp đỡ đau và hiệu quả hơn. Đi kèm massage là chườm nóng, với mục đính chính là để cho bầu ngực mềm hơn, bổ trợ cho những động tác massage giúp lưu thông các tia sữa nhanh hơn.

Thứ hai: Dụng cụ hút sữa

Hiện nay trên thị trường có bán dụng cụ hút sữa, giúp hỗ trợ các mẹ hút sữa khi bé không bú hết để sữa lưu thông, tránh bị  tắc tia sữa. Có 2 loại là máy hút sữa mẹ bằng tay và máy hút sữa mẹ chạy bằng điện.

Thứ ba: Trị liệu bằng đèn chuyên dụng kết hợp bài thuốc dân gian hiệu quả (các mẹ nên chú ý kỹ biện pháp này khi bị tắc tia sữa để xử lý kịp thời)

- Hiện nay Bệnh viện Phụ sản Trung Ương (tức Viện C, địa chỉ tại Tràng Thi, Hà Nội) có khoa Vật lý trị liệu sử dụng đèn hồng ngoại và đèn chiếu ánh sáng xanh giúp các mẹ bị tắc tia sữa, cương sữa…… làm mềm vú, thông tia…..

- Kết hợp sử dụng lá bồ công anh tươi: nguyên liệu là 100g lá bồ công anh tươi rửa thật sạch, rửa lại bằng nước sôi để nguội, xay nhuyễn hoặc giã vắt lấy nước, uống sống mỗi lần 01 bát con. Lấy bã lá đắp lên ngực phần bị tắc sữa, sưng, cương. Ngày uống 03 bát/03 lần; uống liên tục trong 5 ngày kết hợp đắp bã lá thật sự hiệu quả giúp giải tỏa hết các cục sữa đông kết trong vú mẹ, thông tia sữa….

Bạn có thể nhờ chồng hoặc người thân mua lá bồ công anh tươi ở các chợ lớn như chợ Thành Công, chợ Ngọc Hà… rất sẵn.

- Kết hợp uống các loại trà lợi sữa để “gọi” sữa nhanh về, tuyến sữa thông, mẹ càng nhiều sữa cho bé bú.

Trà lợi sữa HiPP

Cách đề phòng bị tắc tia sữa

Tốt nhất là giữ thật sạch đầu vú, nhất là ở các kẽ của núm vú. Trước khi cho bú phải lau sạch và vắt một vài giọt sữa đầu bỏ đi, khi bú xong lại phải lau sạch và khô. Nếu khi vắt sữa thấy tía nào đó tắc hoặc chảy không thành tia, thì xoa vú cho mềm, sau đó vắt mạnh để thông ống sữa khi cho bú như vậy sẽ tránh được tắc tia sữa. Mẹ cho trẻ bú ngay trong 24h đầu để bé được hưởng sữa non mà cũng là một trong những cách hạn chế tắc. Mẹ thường xuyên ăn những thực phẩm lợi sữa giúp hỗ trợ hoạt động của các tuyến sữa tốt hơn, tăng cường lượng sữa. Mẹ nhiều sữa và cho bé bú thường xuyên, bú đúng cách sẽ giúp mẹ đề phòng bị tắc tia sữa. Khi có biểu hiện cương, tắc sữa, hãy trị liệu ngay và uống lá bồ công anh tươi như trên để xử lý kịp thời, tránh để tình trạng đáng tiếc xảy ra khi mẹ bị áp xe vú có ổ mủ và phải can thiệp bằng phẫu thuật, phải dùng kháng sinh, bé bị ngưng bú, nguy cơ mẹ mất sữa rất cao