Phòng viêm phổi mùa hè ở trẻ em

Nguyên nhân gây viêm phổi trong mùa hè

Thói quen trong ăn uống và vệ sinh mùa hè: Do thời tiết nóng nực nên các đồ ăn lạnh được sử dụng nhiều như nước đá, kem, hoa quảtrong tủ lạnh... Đây là những đồ ăn đặc biệt hấp dẫn với bé, nhất là những bé lớn, đã hình thành được thói quen ăn uống. Nếu dùng nhiều và liên tục sẽ gây ra viêm họng, tình trạng này không được điều trị tốt sẽ làm cho viêm đường hô hấp ngày một nặng hơn và cuối cùng sẽ dẫn tới viêm phổi.

Bên cạnh đó thì mùa hè làm cho bé ra nhiều mồ hôi hơn, ở bé còn nhỏ nếu không chú ý thì mồ hôi là một nguyên nhân gây nhiễm lạnh, nhất là khi bé mặc quần áo không thoáng mát, thấm mồ hôi. Đối với bé lớn, nếu đang nhiều mồ hôi mà bé đi tắm ngay cũng dễ gây ra cảm lạnh và dẫn đến viêm phổi

Mặt trái của điều hòa nhiệt độ: Nhiều gia đình sử dụng điều hòa cả ngày lẫn đêm, chính sự lạm dụng đó cũng đã dẫn đến những tác hại nghiêm trọng đến sức khỏe bé. Nhiều người thường để chênh lệch nhiệt độ giữa phòng lạnh và ngoài trời khá nhiều (thậm chí 10ºC), nhất là khi nhiệt độ ngoài trời từ 35ºC trở lên, chính điều này làm cho cơ thể bé khó thích nghi.

Những bé còn nhỏ ở trong phòng điều hòa quá 4 giờ liên tục thường làm da bé khô, họng khô; mặt khác, nếu cho bé ra - vào phòng lạnh đột ngột cũng làm bé không kịp thích nghi với sự chênh lệch nhiệt độ đó nên làm cho bé dễ bị viêm đường hô hấp trên. Nếu không được chăm sóc tốt cũng có thể làm bé bị viêm phổi vì biến chứng. 

Hậu quả của những kỳ nghỉ: Nhiều giờ đồng hồ ngâm mình trong nước biển làm sảng khoái người lớn nhưng đối với bé, đặc biệt là bé dưới 5 tuổi, đây là một nguy cơ lớn với các bệnh đường hô hấp. Hơn nữa, đặc điểm nắng, gió trên những bãi biển là điều kiện không thích hợp nếu để bé chơi nhiều giờ.

Thời gian ăn uống, ngủ của bé cũng thay đổi trong những ngày nghỉ. Những yếu tố trên khiến nhiều bé bị viêm họng, sốt nóng, ho, chảy nước mũi và có thể dẫn đến viêm phổi.

Thận trọng với những dấu hiệu của bệnh

Viêm phổi ở bé có thể do virus hoặc vi khuẩn (như phế cầu khuẩn hay virus cúm, virus hợp bào...).
 
Khi các tác nhân gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, các biểu hiện ban đầu là bé có sốt nhẹ (hoặc sốt cao liên tục), đau họng, ho húng hắng, chảy nước mắt - mũi, khò khè, ăn kém, bỏ bú, quấy khóc...

Nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh sẽ diễn biến nặng hơn, biểu hiện là bé sốt cao, li bì, ho tăng lên, có đờm, xuất hiện khó thở, thở nhanh, rút lõm lồng ngực, bỏ bú hoặc bú kém, tím môi, tím đầu chi. Ngoài ra, bé có thể bị tiêu chảy, nôn, đau bụng. Nghe phổi có nhiều ran ẩm nhỏ hạt. Có thể có rối loạn tuần hoàn như: shock, trụy tim mạch... Nếu tình trạng này kéo dài sẽ gây thiếu oxy não, bé sẽ li bì hoặc kích thích, co giật.

Đối với bé lớn, các dấu hiệu bệnh dễ kiểm soát hơn vì bé biết kể tình trạng sức khỏe cho cha mẹ và thầy thuốc; còn ở bé nhỏ dưới 1 tuổi chỉ là quấy khóc, khó chịu nên dễ nhầm lẫn với tình trạng mọc răng hay nhõng nhẽo.

Khi thấy bé có những dấu hiệu của viêm họng, ho, sổ mũi, quấy khóc, kém vui chơi, cần chú ý chăm sóc bé tốt hơn, nếu các dấu hiệu bệnh qua một ngày mà không thuyên giảm cần phải đưa bé đến ngay các cơ sở y tế, tránh những diễn biến nặng của bệnh.

Chăm sóc bé và phòng bệnh

Trong trường hợp nhẹ, có thể nhỏ mũi bằng dung dịch sát khuẩn, súc miệng hàng ngày. Có thể dùng một số loại kháng sinh, tốt nhất nên dùng đường uống, dạng sirô.

Khi tình trạng bệnh không cải thiện thì nên chuyển lên tuyến trên, không nên tự cho bé uống thuốc, đặc biệt là các loại thuốc giảm ho, hạ sốt, kháng sinh vì sẽ gây lu mờ triệu chứng của bệnh và rất khó khăn cho chẩn đoán và điều trị.

Nếu bé mắc bệnh nặng phải nhanh chóng đưa đến cơ sở y tế, bác sĩ sẽ chỉ định các thuốc kháng sinh đặc hiệu và thuốc kháng virus (cho những trường hợp viêm phổi do virus). Khi bé có biểu hiện suy hô hấp thì có thể đặt ống nội khí quản, hô hấp hỗ trợ. Truyền dịch khi bé sốt cao kéo dài, biểu hiện mất nước... Cho bé ăn lỏng, dễ tiêu, đủ chất.

Phòng bệnh cho bé bằng các biện pháp:

- Vệ sinh sạch sẽ, không hút thuốc, đun nấu trong phòng có bé nhỏ.

- Loại bỏ những nguyên nhân gây bệnh trong mùa hè đã kể trên.

- Nhỏ mũi hàng ngày bằng natriclorit 0,9% hoặc dung dịch phù hợp với tuổi bé.

- Cách ly bé bệnh với bé khác để tránh lây lan thành dịch.

- Nên tiêm chủng phòng bệnh đầy đủ các loại vắcxin được sử dụng tại Việt Nam.

- Bú mẹ đầy đủ ít nhất đến 18 tháng.