Trẻ uống nhiều sữa vẫn lùn

Thấy con kêu đau ngực, chị Lan đưa con đi khám. Nghe bác sĩ bảo cháu bị thiếu canxi, chị rất bất ngờ. "Sợ con bị lùn nên tôi đã cho cháu uống rất nhiều sữa, toàn những loại đắt tiền. Bữa ăn cũng phải tính toán, mua nào là tôm, cua, ốc... toàn những thực phẩm giàu canxi. Thế mà sao cháu vẫn thấp?", chị Lan cho biết.

Bác sĩ Lê Thị Hải, Giám đốc Trung tâm dinh dưỡng, Viện dinh dưỡng quốc gia cho biết, theo bảng chuẩn chiều cao của trẻ hiện nay, 14 tuổi con gái phải cao 1 mét 60, con trai 1 mét 63. Như vậy là con của chị Lan là hơi thấp dù cả hai bố mẹ đều cao.

Nguyên do ở đây là vì, cháu rất ít được tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng. Sợ con ra nắng bị say nắng, cảm, ốm, lại sợ đen da nên mỗi khi ra ngoài trời là chị Lan trùm kín cho con từ đầu đến chân.

Giống như chị Lan, có nhiều ông bố bà mẹ đến Trung tâm thắc mắc tại sao con họ uống nhiều sữa mà không thấy cao lên tý nào. Nếu cả hai bố mẹ đều thấp thì có thể là do yếu tố di truyền. Nhưng có trường hợp bố mẹ đều cao, con uống nhiều sữa mà vẫn thấp. Hoặc bố mẹ thấp nhưng cháu được chăm sóc và nuôi dưỡng tốt thì lại cao đúng theo tiêu chuẩn.

"Sữa là nguồn cung cấp canxi rất tốt. Vậy tại sao trẻ uống nhiều sữa mà không cao lên? Lý do là vì bổ sung canxi là một chuyện nhưng để hấp thụ được phải có vitamin D, loại vitamin này có rất ít trong thức ăn", bác sĩ Hải cho biết.

Nguồn vitamin D chủ yếu là da tự tổng hợp được khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Vậy nên nếu trẻ uống nhiều sữa nhưng suốt ngày bị nhốt trong nhà không được tắm nắng để tổng hợp vitamin D thì canxi không thể hấp thu được.

Mỗi lứa tuổi có nhu cầu canxi khác nhau, 1-3 tuổi trẻ cần 500-600 mg canxi mỗi ngày, 14 tuổi mỗi ngày 600-800 mg canxi... Thông thường, nếu trẻ thiếu canxi các bác sĩ thường khuyên uống nhiều sữa, ăn các thực phẩm giàu canxi. Nếu trẻ không uống được sữa thì có thể bổ sung thêm thuốc, các chế phẩm chứa canxi nhưng phải theo liều lượng chỉ dẫn của bác sĩ, tùy theo mức độ biểu hiện thiếu.

Ngoài ra, trong 100 ml sữa tươi chứa khoảng 120 mg canxi. Vì thế, một số bậc cha mẹ sợ nếu mỗi ngày chỉ uống 2-3 hộp sữa tươi, thì một ngày con chỉ được 300-400 mg canxi, sẽ bị thiếu.

Theo bác sĩ Hải, canxi không chỉ có trong sữa, mà ngay trong những thực phẩm hằng ngày. Vì thế nếu trẻ đã uống sữa hằng ngày, lại ăn uống đủ chất thì cha mẹ không cần quá lo lắng, sợ con lùn vì thiếu canxi.

Bác sĩ cũng cho biết, có trường hợp cha mẹ cho con uống sữa bột lại lo lắng con thừa canxi, có thể gây hại cho sức khỏe. Vì trong sữa bột công thức hàm lượng canxi nhiều hơn, chẳng hạn 100 g có thể chứa trên 500 mg canxi. Nếu theo tỷ lệ này, một trẻ ngày uống 3 ly sữa (tổng khoảng 120 g), lượng canxi được bổ sung thêm là gần 700 mg.

Tuy nhiên, bác sĩ Hải khẳng định: "Việc bổ sung canxi từ nguồn thực phẩm như sữa, thức ăn là an toàn. Trẻ nhiều uống sữa mà thừa canxi sẽ đi ỉa ngay, cơ thể sẽ thải loại hết phần dư thừa. Nhưng nếu uống thuốc giàu canxi phải coi chừng vì lượng canxi rất cao". Có loại thuốc dạng ống thủy tinh 5 ml chứa tới 550 mg canxi, nếu canxi quá thừa so với nhu cầu có thể gây sỏi thận, tăng canxi máu...

Bác sĩ Hải cũng khuyến cáo, để trẻ phát triển chiều cao liên tục, ngoài việc bổ sung canxi cha mẹ cần chú ý đến chế độ ăn uống hợp lý cho bé, bổ sung thêm vitamin A, D, lysin, sắt, kẽm, iốt... Và một điều quan trọng là trẻ phải được ngủ đủ giấc, nhất là giấc ngủ ban đêm.

Hoóc môn tăng trưởng do tuyến yên tiết ra cao nhất là vào ban đêm khoảng 11 - 12 giờ đêm khi mà trẻ đã ngủ say. Trẻ ngủ quá muộn, ngủ nhiều ban ngày thì lượng hoóc môn tiết ra rất ít, trẻ thường chậm phát triển chiều cao. Ngoài ra, trẻ cũng cần được tắm nắng hàng ngày để da tổng hợp đủ vitamin D cho cơ thể.