Cảnh báo: những điều phải biết về ngôi thai

Không phải bé nào trong bụng mẹ cũng ngoan ngoãn quay đầu đúng hướng để chuẩn bị sẵn sàng cho việc ra đời. Nếu gặp phải trường hợp này, mẹ có thể tham khảo một số lời khuyên hữu ích sau đây:

Tư thế của bé con

Các tư thế phổ biến của bé trong bụng mẹ là: nằm dọc, nằm ngang, lại có bé nằm chéo. Vậy vị trí của thai nhi ảnh hưởng như thế nào đến việc ra đời của con? Sau tuần thứ 30 của thai kì, tư thế nằm của trẻ trong bụng mẹ có ý nghĩa vô cùng đặc biệt: Đến thời điểm này trẻ đã lớn và không thể xoay trở được nữa. May mắn nhất nếu chúng kịp chuyển lại sang tư thế cổ điển, tức là quay đầu xuống dưới.

Nằm như vậy, trẻ sẽ thấy vô cùng thoải mái ngay cả trước cũng như vào thời điểm chúng chào đời (bởi vì những phần lớn nhất của cơ thể là đầu và vai đã được đặt ở nơi rộng nhất là phần dưới tử cung). Trong quá trình sinh con, đầu thai nhi lọt vào khung chậu của mẹ, phần gáy đi qua toàn bộ bề mặt xương chậu, sau đó xoay lại về phía bụng của mẹ, thai nhi “ổn định vị trí” dưới khớp xương mu và chờ cơn chuyển dạ để ra ngoài.

Bình thường vẫn là bất thường

Nếu trẻ quay đầu xuống dưới thì việc sinh nở diễn ra khá suôn sẻ. Tuy nhiên, ngay cả tư thế này cũng không loại trừ hoàn toàn những rắc rối. Chẳng hạn, trong khi sinh có thể xảy ra hiện tượng trẻ duỗi thẳng đầu: Khi đi qua phần khung chậu, đầu trẻ không áp sát vào ngực như thường lệ mà lại ngửa ra phía sau lưng.

Trong trường hợp này, bộ phận đầu tiên di chuyển qua ống sinh sẽ là phần trán hoặc mặt của trẻ, và điều đó rất dễ gây chấn thương cho cả hai mẹ con. Hiện tượng trán hay mặt ra trước thường xảy ra ở những bà mẹ sinh con không phải là lần đầu tiên, hoặc con quá to hay quá nhỏ, cũng có thể do mẹ có khung chậu hẹp, tử cung bị dị dạng hay bị u xơ tử cung, chứng thừa nước ối (đa ối), nhau tiền đạo.

Ngay cả khi ngôi thai không được thuận, mẹ vẫn có thể sinh bé tự nhiên mà không cần can thiệp phẫu thuật. Ngôi trán được xác định trong thời gian sinh để, khi bác sĩ thăm khám âm đạo của người mẹ. Đây là tư thế không thể điều chỉnh được và thai phụ thường được chỉ định mổ trong tình huống này. Ngôi mặt cũng được xác định bằng những cách trên: Bác sĩ đỡ đẻ có thể sờ thấy mắt, mũi và miệng của thai nhi. Để tránh biến chứng, trường hợp này thường phải sinh mổ, nhưng cũng có khi các mẹ có thể tự điều chỉnh được nhé.

Ngôi thai “kỳ lạ”

Nhiều bé cho chân và mông xuống phía dưới (ngôi hông), hoặc nằm ngang hay chéo. Tư thế “đầu hướng lên trên” có 3 kiểu sau:

– Mông của trẻ nằm ở phần dưới tử cung, hai chân duỗi thẳng lên dọc theo thân (ngôi mông thiếu, kiểu mông).

– Trẻ ngồi xếp bằng, chân gập lại và hướng xuống phía dưới khung chậu (ngôi mông đủ).

– Một hoặc cả hai chân trẻ nằm ở phía dưới tử cung (ngôi mông thiếu, kiểu chân).

Nếu trẻ nằm ngang tử cung thì đầu và mông trẻ ở hai bên sườn mẹ. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến ngôi thai ngược: Người mẹ có khung xương chậu hẹp, nhau thai nằm không đúng vị trí, dị dạng tử cung. Những hiện tượng bất thường cũng có thể xảy ra khi thai nhi quá bé và có thể di chuyển tự do trong tử cung, hoặc dây rốn quá ngắn cản trở sự di chuyển của thai nhi ra ngoài. Ngoài ra, ngôi thai ngược cũng xảy ra khá thường xuyên trong những trường hợp sinh non.

Biết được ngôi thai khi nào?

Có thể làm việc này bằng cách khám ngoài hoặc sờ nắn bụng, sau đó xác định lại kết quả thông qua việc thăm khám âm đạo và siêu âm. Tư thế xoay đầu xuống dưới: Có thể biết điều này vào tháng thứ 7 của thai kỳ. Nếu ngôi thai thuận, bụng sẽ có hình  ôvan, kéo từ trên xuống dưới, từ đầu xương sườn cho đến xương mu. Ở phần trên tử cung, bác sĩ sẽ thấy được mông của thai nhi (to và mềm), ở phần dưới tử cung là đầu (tròn và cứng), hai bên sườn là lưng và tay chân của bé.

– Tư thế ngồi: Có thể chẩn đoán được tư thế “khóa nòng” này từ tuần thứ 32 của thai kì. Ở phần trên của tử cung, bác sĩ sẽ sờ thấy phần đầu của bé (cứng) và ở phần dưới là mông (mềm).

– Với tư thế nằm ngang: Có thể xác định được tư thế này từ tuần thứ 20 của thai kì: Đầu và mông bé nằm ở hai bên sườn của mẹ.

– Đôi khi bé ngoan hơn khi mẹ bắt đầu chuyển dạ và chúng tự xoay đầu xuống dưới. Các bác sĩ cũng có thể giúp cho bé, chẳng hạn, nếu bé nằm chéo họ sẽ cho mẹ nằng nghiêng một thời gian để bé có thể nhanh chóng chuyển sang tư thế nằm dọc, cho cuộc sinh nở của mẹ dễ dàng hơn.