Thuốc giảm đau đã "giết" Michael Jackson

Demerol là tên biệt dược của meperidine, hay còn gọi tên khác là pethidine. Trong bệnh viện không thể thiếu Demerol vì đây là thuốc giảm đau rất tốt, giúp trị các cơn đau dữ dội như đau ung thư, đau do phẫu thuật hay do chấn thương mà các thuốc giảm đau thông thường chẳng thể có tác dụng.

Demerol thuộc nhóm thuốc giảm đau trung ương (để phân biệt với thuốc giảm đau ngoại biên hay giảm đau thông thường là aspirin, paracetamol) hay còn gọi là nhóm các opioid (nghĩa là các thuốc tương tự như thuốc phiện). Đặc tính của Demerol hay các thuốc opioid khác là gây nghiện, gây ngủ. Thực chất nhiều opioid chính là ma tuý. Demerol nếu dùng theo đúng quy chế thì đó là thuốc giảm đau rất quý nhưng nếu lạm dụng, không vì mục đích trị liệu thì đó là ma tuý. Demerol có dạng thuốc uống, nhưng để giảm đau tốt, chúng thường được dùng bằng đường tiêm (tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch).

Là thuốc gây nghiện như ma túy, Demerol làm cho người sử dụng bị lệ thuộc (tức nô lệ, không thể ngưng bỏ thuốc mà phải tiếp tục dùng để giảm đau hoặc chỉ để đạt được khoái cảm). Người dùng đã nghiện sẽ bị lờn thuốc, tức phải tăng liều ở những lần dùng về sau và luôn có nguy cơ dùng thuốc quá liều.

Được biết, trong một buổi tập vũ đạo phụ hoạ lời ca cách đây ít lâu, Michael Jackson đã gặp tai nạn và ông đã được chữa trị bằng thuốc giảm đau Demerol. Quen dùng, Michael Jackson đã bị lệ thuộc và sử dụng thường xuyên trong nhiều năm qua (có thông tin, ông lệ thuộc một phần cũng vì chấn thương giải phẫu thẩm mỹ). Đây có thể xem là tình trạng lạm dụng để bị lệ thuộc vào thuốc gây nghiện. Như trên trình bày, người nghiện rất dễ bị quá liều do hiện tượng lệ thuộc và lờn thuốc. Và Demerol đã quật ngã Michael Jackson bằng sự ngưng tim, ngưng thở.

Còn Diprivan là tên biệt dược của propofol. Đây là thuốc nếu dùng liều thấp có tác dụng an thần, dùng liều cao sẽ gây mê. Diprivan chỉ dùng bằng đường tiêm tĩnh mạch. Loại này có tác dụng an thần vì làm ức chế hệ thần kinh trung ương giống như thuốc an thần gây ngủ thông dụng ở nước ta là diazepam (Valium, Seduxen). Chỉ định chính của Diprivan trong trị liệu là làm thuốc gây mê nhưng trong trường hợp của Michael Jackson, ông đã lạm dụng làm thuốc an thần.

Đối với người nghiện thuốc gây nghiện, do hiện tượng lờn thuốc, họ phải luôn “hoàn thiện” cách sử dụng (thay đổi đường dùng thuốc hoặc thay đổi thuốc), kết hợp với thuốc khác để làm sao đạt được “ép-phê” cao nhất. Chẳng hạn như từ dùng thuốc uống họ đổi sang hút, hít rồi cuối cùng là tiêm chích (tiêm chích có tác dụng mạnh và nhanh nhất) hay từ dùng một thuốc rồi kết hợp hai, ba thuốc để đạt “ép-phê” hơn mà một thuốc theo thời gian sẽ giảm dần. Người nghiện ma tuý thường kết hợp thuốc phiện với diazepam hoặc amphetamine, hoặc kết hợp cocaine với thuốc gây mê ketamine... Vì vậy không loại trừ Michael Jackson đã kết hợp dùng Demerol với Diprivan. Khi kết hợp như thế, nguy cơ bị tai biến do tác dụng phụ của thuốc tăng lên gấp bội bởi Demerol và Diprivan đều có thể gây tai biến tim mạch và ngưng thở do làm suy hô hấp.

Khi kết hợp, do tương tác thuốc, Diprivan sẽ làm tăng độc tính của Demerol và gây ngưng tim, ngưng thở dễ như chơi. Nếu chỉ dùng Demerol hoặc Diprivan không thì không sao. Cũng nên lưu ý, Demerol và Diprivan đều là thuốc phân phối theo đơn của bác sĩ điều trị và thường được dùng trong bệnh viện, người bệnh không thể tự ý mua ở nhà thuốc về sử dụng vì chỉ cần sơ suất nhỏ là có thể bị tai biến nguy hiểm.

Diễn tiến dùng thuốc của Michael Jackson nếu thật sự theo đúng như trên thì cái chết của tài năng âm nhạc này không có gì khó hiểu. Lạm dụng thuốc giảm đau gây nghiện trong thời gian dài, nhất là có kết hợp với thuốc an thần thuộc loại nguy hiểm thì đột tử luôn chờ đợi ngay trước mắt và quật ngã người nghiện bất cứ lúc nào.