Trẻ sinh ra thấp cân là do mẹ

Mẹ có cân nặng và chiều cao không đủ tiêu chuẩn, chế độ dinh dưỡng bất hợp lý, mắc bệnh... sẽ có nguy cơ sinh con thấp cân rất cao. Hậu quả là trẻ chậm phát triển thể chất và thiểu năng trí tuệ về lâu dài.

Tình trạng dinh dưỡng của mẹ trước khi có thai:

Cân nặng: mẹ nặng dưới 40 kg có tỷ lệ đẻ con thấp cân là 28,6%, trong khi tỷ lệ này ở những người trên 40 kg chỉ là 16,6%. 

Chiều cao: mẹ cao dưới 1m45 có nguy cơ sinh con thấp cân cao. Hơn nữa, chiều cao thấp liên quan đến khung chậu hẹp, gây đẻ khó và nguy cơ tai biến sản khoa lớn.

Chỉ số khối cơ thể - BMI: những bà mẹ thiếu năng lượng trường diễn (BMI <18,5) và cơ thể gầy yếu sẽ không cung cấp đủ dinh dưỡng cho thai nhi.

Tình trạng dinh dưỡng và bệnh tật của mẹ khi mang thai:

Chế độ ăn uống của mẹ trong thời gian mang thai không hợp lý sẽ gây ảnh hưởng đến hoạt động sinh lý, quá trình tăng lượng máu, dịch mô, nước ối, tử cung, rau thai, dự trữ mỡ và sự tạo sữa sau đẻ.

Tăng cân: mức tăng cân thường phụ thuộc vào chế độ ăn uống, nghỉ ngơi trước đẻ và tình trạng dinh dưỡng trước khi có thai. Mức tăng trung bình khoảng 10-12 kg. Nếu mẹ tăng cân ít do thiếu hụt dinh dưỡng sẽ ảnh hưởng xấu đến phát triển của bào thai.

Bệnh tật: mẹ bị nhiễm độc thai nghén, sản giật, tăng huyết áp... sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của rau thai. Khi mẹ nhiễm virus rubella cytomegavirus, rau thai bị tổn thương, dẫn đến giảm khả năng nuôi dưỡng bào thai. Nhiễm ký sinh trùng sốt rét có thể làm tăng cơn co tử cung gây đẻ non hoặc gây tổn thương bánh rau, cản trở máu nuôi thai. Các bệnh thận, tim mạch, thiếu máu ảnh hưởng đến tuần hoàn máu, giảm cung cấp oxy và các chất dinh dưỡng cho thai gây nhồi máu rau thai.

Chế độ nghỉ ngơi: những người không được nghỉ ngơi trước đẻ, dinh dưỡng thiếu, lao động nặng dễ sảy thai, đẻ non hoặc ảnh hưởng đến tăng cân của trẻ trong bào thai.

Một số yếu tố liên quan đến quá trình sinh đẻ:

Tuổi sinh đẻ: mẹ dưới 20 và trên 35 tuổi có nguy cơ sinh con thấp cân cao. Đối với bà mẹ trẻ, thai nghén là một gánh nặng cho cơ thể đang lớn và chưa phát triển hoàn chỉnh. Khung chậu hẹp thường gắn liền với các biến chứng sản khoa, thiếu máu, nhiễm trùng. Đối với bà mẹ lớn tuổi, các chức năng trong cơ thể bắt đầu giảm sút, mạch máu lưu thông kém, không đủ nuôi dưỡng bào thai gây chậm phát triển trong tử cung.

Khoảng cách sinh đẻ: đẻ dày trong vòng 2 năm sẽ không có đủ dinh dưỡng dự trữ để cung cấp cho thai nhi, do phải tiêu hao năng lượng cho lần đẻ trước và nuôi con. Đẻ nhiều và khoảng cách sinh đẻ ngắn sẽ ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Thói quen có hại:

Hút thuốc lá: chất nicotin, carbon monoxide sẽ làm giảm vận chuyển chất dinh dưỡng từ máu mẹ sang con, giảm hấp thu thức ăn của mẹ ảnh hưởng đến phát triển bào thai.

Uống rượu: rượu và các sản phẩm chuyển hóa làm giảm khả năng hấp thu thức ăn, ảnh hưởng đến chức năng gan của mẹ, giảm khả năng vận chuyển axit amin từ mẹ qua rau thai, đồng thời ảnh hưởng đến chức năng nội tiết và hấp thu của bào thai.